-
1 больше
daha büyük; daha fazla; artık,bir daha* * *1) прил. (сравн. ст. от большой) (daha) büyük2) нареч. (сравн. ст. от много) (daha) çok, (daha) fazlaв три ра́за бо́льше — üç kat / misli fazla
поучи́ть в пять раз бо́льше — beş katını / mislini almak
бо́льше всего́ — en çok
бо́льше всего́ он люби́л музыку — en sevdiği (şey) müzikti
бо́льше, чем нужно — gereğinden / lüzumundan fazla
у него́ бо́льше о́пыта, чем у тебя́ — onun tecrübesi seninkinden geniştir
я люби́л его́ бо́льше, чем родно́го бра́та — onu kardeşimden çok severdim
но и ты сде́лал не бо́льше — ama daha fazlasını sen de yapmadın
бо́льше ничего́ сде́лать нельзя́ — başkaca bir şey yapılamaz
3) нареч. (в отриц. предложениях) artık; (bir) dahaтак бо́льше продолжа́ться не мо́жет — bu, böyle süremez
э́то всё, бо́льше я ничего́ не зна́ю — hepsi o kadar, başka bir bildiğim yoktur
бо́льше об э́том не говори́лось — bundan bir daha söz edilmedi
бо́льше я ему́ не ве́рю — ona artık inanmaz oldum
де́ло бо́льше не те́рпит отлага́тельств — işin artık gecikmeye tahammülü yoktur
мне бо́льше ничего́ не на́до — başka şey istemem
я не нае́лся. Бо́льше нет? — doymadım. Daha yok mu?
бо́льше не бу́ду! — bir daha yapmam!
4) нареч. aşkın, çok, fazlaбо́льше то́нны — bir tonun üstünde, bir tandan çok / fazla
бо́льше двух часо́в — iki saati aşkın, iki saatten fazla
прошло́ не бо́льше двух часо́в — iki saat ancak geçti
ему́ бо́льше сорока́ (лет) — (yaşı) kırkı aşkındır
на вид ей не бо́льше двадцати́ (лет) — yirmisinde ancak görünüyor
э́та кни́га сто́ит не бо́льше рубля́ — bu kitap ancak bir ruble eder
5) (преимущественно, главным образом) daha çok••... тем бо́льше у тебя́ ша́нсов оста́ться —... kalma şansın da o denli yüksektir
скажу́ бо́льше,... — dahasını söyleyeyim,...
он ещё бо́льше побледне́л — daha beter sarardı
бо́льше он ни на что не годи́тся — başka işe yaramaz o
чита́я письмо́, он всё бо́льше удивля́лся — mektubu okudukça hayreti büyüyordu
э́то бо́льше, чем изме́на — ihanetten de öte bir şeydir bu
бо́льше того́,... — üstelik
-
2 намного
çok daha* * *çok (daha); kat katстать намно́го сильне́е — çok daha kuvvetli olmak
намно́го опереди́ть кого-что-л. — çok / fersah fersah geride bırakmak
-
3 гораздо
-
4 чаще
daha çok* * *daha çok; daha sık (гуще, плотнее)ча́ще всего́ — en çok
-
5 значительно
çok daha; önemli ölçüde / derecedeзначи́тельно отлича́ться друг от дру́га — birbirinden çok farklı olmak
значи́тельно по́зже — çok sonra
значи́тельно лу́чше — çok daha iyi
прода́жа по це́нам значи́тельно ни́же себесто́имости — maliyetin çok altında fiyatlarla satış
-
6 много
çok* * *о́чень мно́го — pek çok
мно́го лу́чше — çok daha iyi
мно́го лет тому́ наза́д — yıllar(ca) önce
мно́го лет спустя́ — yıllar sonra
за мно́го веко́в до на́шей э́ры — Milattan yüzlerce yıl önce
мно́го раз — defalarca
во мно́го раз бо́льше (по количеству) — kat kat fazla
он (сли́шком) мно́го про́сит — fazla / çok istiyor
у него́ мно́го веще́й — eşyası kalabalık
на пло́щади бы́ло мно́го наро́ду — meydan kalabalıktı
••мно́го-мно́го — çok çok; olsa olsa
мне приходи́лось ждать по мно́гу дней — günlerce beklediğim olurdu
-
7 пуще
разг.daha çok; daha beterпу́ще всего́ — en çok
он ещё пу́ще рассерди́лся — daha da beter kızdı
••бере́чь что-л. пу́ще гла́за — göz bebeği gibi sakınmak
-
8 куда
нареч.1) вопр. относ. nereyeкуда́ э́то ты (направля́ешься)? — nereye böyle?
куда́ он ра́нен? — neresinden yaralıdır?
вам куда́ (ну́жно попа́сть)? — nereyi arıyorsunuz?
там, куда́ мы пое́дем... — gideceğimiz yerde
куда́ б ты ни пое́хал — nereye gidersen git, her nereye gitsen
2) неопр., разг. bir yere3) вопр., разг. (к чему, зачем) ne diyeкуда́ нам торопи́ться? — ne diye acele edilim?
куда́ ты спеши́шь / торо́пишься? — acelen ne?
куда́ мне сто́лько де́нег? — ne yapayım bu kadar parayı?
4) → частица, разг. ( гораздо) çok dahaкуда́ ле́гче — çok daha kolay
5) в соч., → частица, прост.куда́ там! (невозможно) — mümkünü yok!
куда́ уж тебе́ с ним тяга́ться! — onunla boy ölçüşmek ne haddine senin!
куда́ он то́лько не обраща́лся — başvurmadığı yer / kapı kalmadı, kırk kapının ipini çekti
••будь он молодо́й, ещё куда́ ни шло — genç olsa yine neyse
па́рень хоть куда́ — kıyak bir çocuk
вот куда́ веду́т таки́е оши́бки — böylesi hataların insanı götüreceği yer işte budur
-
9 несравненно
1) ( замечательно) fevkalade güzel2) ( гораздо) kat kat, çok daha -
10 оживляться
несов.; сов. - оживи́ться, врзторго́вля оживи́лась — ticaret canlandı / canlılık kazandı
с того́ вре́мени у́лица заме́тно оживи́лась — o zamandan bu yana sokak çok daha işlek oldu
-
11 пример
мörnek (-ği)приме́р отва́ги — yiğitlik örneği
брать приме́р с кого-л. — birinden örnek almak
возьмём просто́й приме́р — basit bir örnek alalım
э́тот факт - после́дний тому́ приме́р — bu olay buna son örnektir
заво́д был со́здан по приме́ру моско́вского — fabrika Moskova'dakinden örnek alınarak kuruldu
••к приме́ру — sözgelişi, sözgelimi
за приме́рами далеко́ ходи́ть не на́до — uzağa gitmeye hacet yok
-
12 удвоенный
iki kat,çift* * *1) çift, iki (kat)удво́енный согла́сный — лингв. çift ünsüz
2) в соч.ве́тер поду́л с удво́енной си́лой — rüzgar çok daha büyük bir şiddetle esmeye başladı
-
13 уменьшаться
eksilmek,azalmak; düşmek,azalmak* * *несов.; сов. - уме́ньшитьсяazalmak, eksilmek; inmek; düşmek; daralmakуменьша́ться в объёме — hacmi azalmak
уменьша́ться коли́чественно — sayısı azalmak, eksilmek
боль уме́ньшилась — ağrı / acı hafifledi
бо́ли значи́тельно уме́ньшились — ağrılar çok daha aza indi
жара уменьша́ется — sıcak düşüyor
ве́тер уменьша́лся — rüzgar düşüyordu
возмо́жности уме́ньшились — olanaklar daraldı
посевна́я пло́щадь не уме́ньшилась — ekim sahası daralmadı
диста́нция ме́жду ни́ми всё уменьша́лась — aralarındaki mesafe giderek kısalmaktaydı
-
14 церемонно
там он ведёт себя́ ме́нее церемо́нно — orada çok daha teklifsiz davranır
-
15 более
çok,fazla; daha* * *1) ( больше) çok fazlaих бо́лее ста — sayısı yüzü aşkındır / yüzün üstündedir
получи́ть / собра́ть бо́лее полови́ны голосо́в — oyların yarısından çoğunu / fazlasını almak
за всю бо́лее чем столе́тнюю исто́рию э́того движе́ния — bu hareketin yüz küsur yıllık tarihi boyunca
ещё бо́лее ограни́чить что-л. — daha da sınırlamak
2) (для образования сравн. ст. прил., нареч.) dahaчита́й бо́лее внима́тельно — daha büyük bir dikkatle oku
положе́ние станови́лось всё бо́лее опа́сным / серье́зным — durum gitgide daha vahim bir nitelik kazanıyordu
••бо́лее и́ли ме́нее — az çok
тем бо́лее — üstelik; hele (hele); haydi haydi ( и подавно)
э́то не бо́лее чем благо́е пожела́ние — bu, iyi niyetli bir dilek olmaktan ileri / öteye gitmiyor
-
16 скорее
скоре́е! — çabuk (ol)!
как мо́жно скоре́е — bir an önce
2) ( вернее) daha doğrusu3) ( больше) çokон скоре́е похо́ж на мать, чем на отца́ — babasından çok annesine benzer
4) (охотнее, предпочтительнее)...maktansaон скоре́е умрёт, чем сда́стся — teslim olmaktansa ölümü / ölmeyi tercih eder
••скоре́е всего́ — galip ihtimalle
-
17 уходить
ayrılmak,gitmek; çekilmek; kaçınmak; geçip gitmek; ilerlemek,ileri olmak; taşmak* * *несов.; сов. - уйти́1) gitmek; ayrılmak; çekilmekкогда́ он ушёл? — saat kaçta gitti?
он ушёл в свою́ ко́мнату — odasına çekildi
он ушёл из до́ма и бо́льше не верну́лся — evden ayrıldı, bir daha da dönmedi
из коло́дца ушла́ вода́ — kuyunun suyu çekildi
вода́ бы́стро ушла́ в песо́к — su hızla kuma / kumlara çekildi
из ло́пнувшей трубы́ ухо́дит вода́ — çatlak borudan su kaçıyor
когда́ мы пришли́, по́езд уже́ ушёл — geldiğimiz zaman tren kalkmıştı
уйти́ в мо́ре — denize açılmak
мяч ушёл за бокову́ю ли́нию — top taça çıktı
ферзь ушёл на (по́ле) е2 — vezir e2 karesine / evine kaçtı
уходи́ть в защи́ту — спорт. müdafaaya / defansa çekilmek
уходи́ть за ковёр (о борце) — minder dışına kaçmak
2) тж. перен. kaçmak, kaçınmak; sıyrılmakуйти́ от сле́жки — takipten kaçmak
уходи́ть от защи́ты — спорт. müdafaadan sıyrılmak
кома́нде не удало́сь уходи́ть от пораже́ния — takım yenilmekten kurtulamadı
он ухо́дит от отве́та на мои́ вопро́сы — sorduğum suallerden kaçıyor
уходи́ть от отве́тственности — sorumluluğun altından sıyrılmak
уйти́ из-под контро́ля со стороны́ парла́мента — parlamento denetiminden sıyrılmak
от э́той и́стины никуда́ не уйдёшь — bu gerçekten kaçamazsın
жена́ ушла́ от него́ — karısı kaçtı / ondan ayrıldı
3) ayrılmak; çekilmek; gitmekуйти́ из литерату́ры — edebiyat alanından çekilmek
уйти́ с истори́ческой аре́ны — tarih sahnesinden çekilmek
уйти́ в отста́вку (о военном) — emekliye ayrılmak
уйти́ с вое́нной слу́жбы — askerlikten ayrılmak
уйти́ с рабо́ты — işten ayrılmak
уйти́ в о́тпуск — izne gitmek
ушел (с рабо́ты) и э́тот специали́ст — bu uzman da gitti
уйти́ со съе́зда (в знак протеста) — kongreyi terketmek
4) geçip gitmekвре́мя ещё не ушло́ — vakit var daha
го́ды ухо́дят (о возрасте человека) — yıllar geçip gidiyor
5) gitmek; almakкуда́ ушло́ сто́лько де́нег? — bunca para nereye gitti?
на э́то де́ло ухо́дит мно́го вре́мени — bu iş çok zaman alır
на пальто́ сто́лько тка́ни не уйдёт — paltoya bu kadar kumaş gitmez
6) ilerlemek, ileri olmakчасы́ ушли́ вперёд — saat ilerlemiş / ileridir
7) разг. taşmakмолоко́ ушло́ — süt taştı
8) перен. kendini... vermekуйти́ в нау́ку́ — kendini bilime vermek
с голово́й уйти́ в рабо́ту — işe dalmak, kendini işe vermek
••уйти́ в оборо́ну — savunmaya çekilmek
тж.
перен. уйти́ в себя́ — içine kapanmakуйти́ из жи́зни — hayattan ayrılmak
уходя́щий класс — göçüp giden sınıf
уше́дший от нас... (о покойном) — aramızdan ayrılan...
исто́рия э́того го́рода ухо́дит в глубо́кое про́шлое — bu kentin tarihi çok eskiye gider / iner
-
18 далеко
uzak* * *нареч., тж. → сказ.э́то далеко́? — orası uzak mı?
он живёт далеко́ — uzakta oturuyor
он уе́хал о́чень далеко́ — çok uzaklara gitti
до утра́ ещё далеко́ — sabaha daha çok var
мы́сли ее бы́ли далеко́ — düşünceleri uzaklardaydı
••далеко́ не...: далеко́ не нау́чный ме́тод — bilimden çok uzak bir yöntem
далеко́ не малова́жный — hiç de önemsiz olmayan
э́то далеко́ не случа́йно — bu hiç de raslantı değildir
сде́лать э́то далеко́ не про́сто — bunu başarmak hiç de kolay değil
за приме́рами далеко́ ходи́ть не на́до — uzağa gitmeye gerek yok
далеко́ не но́вый — yeni olmaktan (çok) uzak
оста́вить кого-л. далеко́ позади́ — fersah fersah geride bırakmak
ему́ далеко́ за со́рок — kırkını çoktan aşmıştı
бы́ло далеко́ за́ по́лночь — vakit geceyarısını çoktan geçmişti
сла́ва е́го шагну́ла далеко́ за преде́лы страны́ — ünü ülke sınırlarını da aşmıştı
не заходи́ так далеко́! — bu kadar ileri gitme!
-
19 предстоять
ско́ро предстоя́т вы́боры — önümüzde seçimler var
нам мно́гое предстои́т сде́лать — yapacak / yapılacak çok işimiz var, yapmamız gereken çok iş var
в э́той о́бласти предстои́т ещё мно́гое сде́лать — bu alanda daha yapılacak çok şey vardır
-
20 раз
I м1) врз kez, defa, kere, seferтри ра́за — üç kez / defa
корми́ть три ра́за в день — günde üç öğün yemek vermek
увели́читься / возрасти́ в три ра́за — üç kat / misli artmak
в пе́рвый раз — ilk kez / kere
я вас пе́рвый раз ви́жу́ — sizi ilk görüyorum
я уже в тре́тий раз говорю́,... — üçtür söylüyorum,...
прочти́ ещё раз — bir (kez) daha oku
терпе́ние, терпе́ние и ещё раз терпе́ние — sabır, sabır, gene sabır
ка́ждый раз по-ра́зному — her defasında / seferinde başka türlü
на сей раз — bu kez / defa
на сей раз хва́тит — bu defalık yeter
раз в два дня — iki günde bir, gün aşırı
раз в не́сколько лет — her birkaç yılda bir
поговорю́(-ка) я с ним в после́дний раз — onunla son olarak konuşayım da
2) нескл. ( при счёте) birэ́то раз, а во-вторы́х,... — bu bir, ikincisi de...
••в друго́й раз — başka sefere
ино́й раз — kimi kez / defa
не раз — defalarca, çok kez
ни ра́зу — bir kez / kere olsun
сейча́с в са́мый раз пообе́дать — şimdi yemek yemenin tam sırası
II нареч.э́то пальто́ тебе́ в са́мый раз — bu palto tam sana göredir
bir gün; bir defasındaраз ле́том — bir yaz günü
III союз, разг.ка́к-то раз — bir gün, bir defasında / seferinde
раз (э́то) так,... — madem böyledir,...
раз ты хо́чешь,... — madem istiyorsun..., sen istedikten sonra...
См. также в других словарях:
çok uluslu — sf. 1) İki veya daha çok ulusla ilgili olan (sanayi veya ticaret) 2) Çeşitli ulusların katılımıyla oluşturulan (ortaklık) Çok uluslu şirketler … Çağatay Osmanlı Sözlük
çok karılılık — is., ğı, top. b. Bir erkeğin yasalara uygun olarak aynı zamanda iki veya daha çok sayıda kadınla evli olabildiği evlilik biçimi, polijini … Çağatay Osmanlı Sözlük
balcı kızı daha tatlı — güzel mal satan kimselerden alınan şeyler daha çok hoşa gider anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur — kavak ağacının yaprakları tepeden dökülmeye başlar, aşağıdakiler daha sonra dökülürse o yıl kış çetin olur anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
az söyle, çok dinle — kişinin gereksiz konuşmaktansa az konuşması ve konuşulanları dinlemesi daha iyidir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
adam olana çok bile — layık olmadığı, hak etmediği hâlde kişinin beklentisi daha fazla olduğu durumlarda kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
bu abdestle daha çok namaz kılınır — bir tutum veya davranışın etkisi sürekli olur anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
ancak — zf. 1) Yalnızca anlamında, sınırlama anlatan bir söz Hasan, bu sefer kendisine ancak seyyar tuluatçıların arasında bir yer bulabildi. O. C. Kaygılı 2) Olsa olsa, en çok, daha çok, güçlükle anlamlarında, bir şeyin daha çoğunun, ilerisinin… … Çağatay Osmanlı Sözlük
sürmek — i, e, er 1) Yönetip yürütmek, sevk etmek 2) Devam etmek Yenilenmesine karar verilen Meclisin yetkileri, yeni Meclisin seçilmesine kadar sürer. Anayasa 3) Önüne katıp götürmek Koyunları sürmek. 4) Uzatmak, ileri doğru itmek Kahveyi ısıtıyor, suyu… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ziyade — sf., Ar. ziyāde 1) Çok, daha çok, daha fazla Tevkifhane müdürü de bizden ziyade onlarla ahbaplık etti. F. R. Atay 2) esk. Çoğalma, artma Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller ziyade olsun! … Çağatay Osmanlı Sözlük
artık — sf., ğı 1) İçildikten, yenildikten veya kullanıldıktan sonra geriye kalan 2) Daha çok, daha fazla 3) zf. Bundan böyle, sonra, daha, yeter Artık onlar en lüks gazino ve barlara gidiyorlar, gecelerini oralarda geçiriyorlardı. T. Buğra 4) is. Kalan… … Çağatay Osmanlı Sözlük